Η προηγούμενη μεγάλη οικονομική κρίση έφερε τους φασίστες στην εξουσία, τον Χίτλερ στη Γερμανία, τον Μουσολίνι στην Ιταλία και τον Φράνκο στην Ισπανία. Και αυτοί με τη σειρά τους τον μεγάλο πόλεμο που ισοπέδωσε την Ευρώπη και έσπειρε πείνα και θάνατο στην Ελλάδα. Εδώ επιπλέον είχαμε τη δυστυχία να συνεχίσουμε μετά την Κατοχή με την εμφύλια αδελφοκτόνο σύγκρουση. Και δεν ήταν μόνο οι συνέπειες των δύο πολέμων. Ακολούθησαν καθεστώτα βίας, διωγμών και μαζικής μετανάστευσης που αφαίρεσαν κρίσιμο δυναμικό από τη χώρα. Το πιο εκπαιδευμένο κομμάτι της γενιάς του '40 χάθηκε ή περιθωριοποιήθηκε και επικυρίαρχοι έγιναν, σε μεγάλο βαθμό, οι μαυραγορίτες, οι δωσίλογοι, οι δεύτεροι κι οι τρίτοι που θα 'λεγε και ο ποιητής.
Εστω κι έτσι ωστόσο η χώρα πήρε μπρος, ξανασυνδέθηκε με τον έξω κόσμο, ακολούθησε τον ρου της Ιστορίας και, το σημαντικότερο, κατάφερε να συμμετάσχει στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης, στο ευγενέστερο παγκοσμίως μεταπολεμικό πολιτικό εγχείρημα.
Στη διαδρομή των επτά δεκαετιών που ακολούθησαν τους δύο πολέμους υπήρξαν ατυχήματα και πισωγυρίσματα, με σημαντικότερο αυτό της χουντικής επταετίας. Τότε και πάλι η χώρα ξεστράτισε. Χρειάσθηκαν αγώνες, θυσίες και μια εθνική καταστροφή για να ξαναβρεί η Ελλάδα τον δρόμο της.
Τώρα βρισκόμαστε για ακόμη μία φορά σε σταυροδρόμι. Η σύγχρονη οικονομική κρίση έφερε δεινά πολλά και ανέδειξε όλες τις κρυμμένες αδυναμίες του έθνους, της χώρας και της πολιτικής. Και μαζί της έφερε στο προσκήνιο τις σκοτεινότερες των δυνάμεων, εκείνες της βίας, της σύγκρουσης, της εθνικής περιχαράκωσης και του απομονωτισμού.
Θα είναι δυστύχημα να ξεστρατίσει και πάλι η Ελλάδα. Διαθέτει τις δυνάμεις, οι νέοι της είναι εκπαιδευμένοι, πολύγλωσσοι, κινητικοί, έχουν παράσταση του σύγχρονου κόσμου, είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του σύγχρονου κόσμου.
Η ίδια η χώρα έχει πλέον υποδομές, διαθέτει επιχειρήσεις εξωστρεφείς, κεφαλαιούχους δυναμικούς και βεβαίως έχει τις εμπειρίες, μπορεί να οικοδομήσει αποτελεσματικά σχήματα διοίκησης και να ξανακερδίσει τη θέση της στον κόσμο. Αν παρασυρθεί από τον θυμό και κυριαρχηθεί από αισθήματα τιμωρίας, θα δώσει χώρο και ευκαιρίες στις δυνάμεις της καθυστέρησης. Γιατί μόνο ως τέτοιες μπορούν να αναγνωρισθούν οι δυνάμεις του εθνικισμού, της Ακροδεξιάς, του μίσους, όπως και εκείνες που φαντασιώνονται ένοπλες συγκρούσεις και τη ρεβάνς του Εμφυλίου.
Η χώρα έχει περάσει διά πυρός και σιδήρου και απήλαυσε επί δεκαετίες, για πρώτη φορά στη μακραίωνη ιστορία της, τα αγαθά του ειρηνικού βίου. Ολα αυτά συγκροτούν πλέον αξίες αδιαπραγμάτευτες, τις οποίες κανείς δεν μπορεί να θυσιάσει χάριν ιδεοληψιών και απαράσκευων επιλογών, που δεν έχουν ιστορικό προηγούμενο, ούτε καμία τύχη στον σύγχρονο κόσμο. Εκτός κι αν κάποιοι έχασαν το μυαλό τους και δεν μπορούν να διαβάσουν τα διδάγματα της Ιστορίας. Εμείς οι υπόλοιποι ωστόσο δεν μπορούμε να μείνουμε σιωπηλοί και ακίνητοι.
Του Α.Καρακούση
