του Μιχάλη Ψϋλου
Ο Τζάστιν Μπέισετ, ειδικευμένος σε θέματα στατιστικής στη Νέα Υόρκη, έπεσε από τα σύννεφα όταν για να προσληφθεί σε μια επιχείρηση, του ζητήθηκε να δώσει τον κωδικό του στο …facebook. Ο Μπέισετ αρνήθηκε, επικαλούμενος προσωπικά δεδομένα και φυσικά είδε …πόρτα.
Όπως αποδείχτηκε, η περίπτωση του Μπέισετ δεν ήταν η μοναδική. Όλο και περισσότερες εταιρείες, ακόμη και δημόσιες υπηρεσίες στην Αμερική και τη Βρετανία, επιχειρούν να ελέγξουν με κάθε μέσο το κοινωνικό περιβάλλον των υποψηφίων υπαλλήλων τους για να ξέρουν με τι έχουν να κάνουν. «Οι υποψήφιοι για την αγορά εργασίας αντιμετωπίζουν την ίδια ερώτηση από τους μελλοντικούς εργοδότες και κάποιοι από αυτούς δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά και να πουν όχι», γράφει η βρετανική εφημερίδα Ντέιλι Τέλεγκραφ. «Στην προσπάθειά τους να ερευνήσουν εξονυχιστικά το κοινωνικό προφίλ των αιτούντων απασχόληση, ορισμένες εταιρείες και κρατικές υπηρεσίες ξεπερνούν τα όρια, εξετάζοντας σε βάθος την κοινωνική δικτύωση του ατόμου. Οι υπεύθυνοι απαιτούν να συνδεθούν ως χρήστες με τον κωδικό του υποψηφίου υπαλλήλου στο facebook για να δούν τον κοινωνικό του περίγυρο».
«Είναι σαν να απαιτεί κάποιος τα κλειδιά του σπιτιού σου», λέει χαρακτηριστικά ο Όριν Κερ, καθηγητής της Νομικής στο πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον και πρώην εισαγγελέας, κάνοντας λόγο για « σκανδαλώδη παραβίαση της ιδιωτικής ζωής».
«Δεν είναι απλά μια παραβίαση της ιδιωτικής ζωής του αιτούντος υπαλλήλου, αλλά πρόκειται για θέμα μεγάλης ανησυχίας για κάθε φίλο που συνδέεται μέσω facebook με αυτό το άτομο», λέει η κοινωνιολόγος Έιμι Σίμελ,που ειδικεύεται σε θέματα απασχόλησης.
Στο Ιλινόις και το Μέριλαντ, κάποιες οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έθεσαν αμέσως ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα της πρακτικής αυτής, ζητώντας να απαγορευθεί η πρόσβαση των επιχειρήσεων και των δημοσίων υπηρεσιών στα κοινωνικά δίκτυα. Σιγά τα …ωά, απαντούν τα «γεράκια» που γράφουν πλέον στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τις στοιχειώδεις ατομικές ελευθερίες.
Οι πολιτικές και ατομικές ελευθερίες δισεκατομμυρίων πολιτών σε όλον τον κόσμο είναι το σημαντικότερο θύμα της πολιτικής που εφαρμόζεται πλέον παντού με πρόσχημα τη δήθεν «καταπολέμηση της τρομοκρατίας» και της κοινωνικής έκρηξης. Ο ολοκληρωτικός χαρακτήρας των κοινωνιών παρακολούθησης των πάντων είναι πρωτοφανής στην ιστορία, με την αξιοποίηση και της τεχνολογικής εξέλιξης. «Κάθε τουίτ που κάνετε, η CIA σας παρακολουθεί», γράφει το περιοδικό Κάουντερπαντς. «Η CIA λειτουργεί στη Βιρτζίνια ειδικό κέντρο που παρακολουθεί καθημερινά εκατομμύρια τουίτ. Χιλιάδες ειδικοί απασχολούνται στη συλλογή δεδομένων κοινωνικών μέσων δικτύωσης σε όλο τον κόσμο».
Όλες οι επικοινωνίες, τα τηλέφωνα, τα ηλεκτρονικά μηνύματα των πολιτών μπορούν να καταγράφονται. Ανά πάσα στιγμή μπορούν να εντοπίσουν τη θέση σου, αν διαθέτεις κινητό τηλέφωνο. Ο αποτρόπαιος κόσμος του Όργουελ μοιάζει ...παράδεισος ελευθερίας μπροστά στη σημερινή «κοινωνία της παρακολούθησης» κάθε δραστηριότητας από ένα ολοκληρωτικό κράτος διαρκούς επιτήρησης κάθε κίνησης και επικοινωνίας των πολιτών που φυσικά καμιά σχέση δεν έχουν με την τρομοκρατία.
Λόγω της τεράστιας εξάπλωσης των κοινωνικών δικτύων «έχει γίνει κοινοτοπία για τους μάνατζερ να ελέγχουν το διαθέσιμο προφίλ των υποψηφίων υπαλλήλων τους μέσω του facebook, αλλά και του twitter για να μάθουν περισσότερα για το κοινωνικό περιβάλλον τους», γράφει η Ουάσινγκτον Ποστ. Η αμερικανική εφημερίδα αποκαλύπτει μάλιστα ότι «οι εταιρείες που δεν ζητούν κωδικούς πρόσβασης στο facebook έχουν λάβει άλλα μέτρα, όπως για παράδειγμα να ζητούν από τους αιτούντες δουλειά να περιλάβουν στους φίλους τους στο facebook τους διευθυντές ανθρωπίνων πόρων της εταιρείας ή να συνδέονται με τον υπολογιστή της εταιρείας κατά τη διάρκεια της συνέντευξης πρόσληψης. Μόλις προσληφθούν, ορισμένοι εργαζόμενοι οφείλουν να υπογράψουν συμφωνία που τους απαγορεύει να μιλούν αρνητικά για τον εργοδότη τους στα κοινωνικά δίκτυα».
