"Στο αίμα μου κρατώ και από μία στάλα
ξένες και οχτρές κάθε λογής πατρίδες"
Και ο εθνικός μας ιστορικός Παπαρρηγόπουλος αντικρούοντας τον Φαλμεράιερ απέρριψε τη βιολογική ερμηνεία της Ιστορίας και στήριξε στον πολιτισμό τη συνέχεια του Ελληνικού Εθνους.
Η ελληνική ταυτότητα δεν είναι καμιά μεταφυσική ιδιότητα αμετακίνητη και αναλλοίωτη. Είναι προϊόν της Ιστορίας, της ζωής, των αγώνων, της κίνησης των ανθρώπων, της αλληλεπίδρασης των πολιτισμών.
Πλάστηκε και εξελίχθηκε, όχι σε ευθεία γραμμή, μέσα από νίκες και ήττες, από ξένες κατοχές που επέβαλλαν δουλείες, από βίαιες και εθελοντικές επιμειξίες. Ετσι είναι και η Ιστορία. Στην επανάσταση του '21, πόσοι αρβανίτες των νησιών και των βουνών δεν έγιναν Ελληνες και συνδημιούργησαν την ελεύθερη πατρίδα. Η χωρίς αυταρέσκεια και ακκισμούς καλλιέργεια της εθνικής αυτογνωσίας οδηγεί σε μια εθνική ταυτότητα που δεν φοβάται.
Δεν αντιμετωπίζει τους άλλους λαούς ως απειλή. Οδηγεί επίσης στον πατριωτισμό του πολίτη που αποφεύγει τους αποκλεισμούς και μάχεται τις παθολογικές εκδοχές ενός εθνικισμού του αίματος.
Η Ελλάδα που αγαπάμε και πονάμε είναι οι ήττες και οι νίκες της, οι θρίαμβοι και οι εμφύλιες διαμάχες, οι δόξες και οι ντροπές, οι χαρές και οι λύπες. Είναι όλες οι αντιφάσεις και οι συνθήκες που τη δημιούργησαν. Οι προοδευτικοί και οι συντηρητικοί, οι οπαδοί του διαφωτισμού και οι φανατικοί ορθόδοξοι, όλοι αυτοί οι παραδοσιακοί και οι μοντέρνοι κάνουν τον αντιφατικό και πολυδιάστατο Ελληνα.
Αυτή είναι η εθνική μας ταυτότητα που μπορεί να δεχθεί και άλλους που θα την εμπλουτίσουν.
Κρίμα που δεν το κατάλαβαν οι δικαστές...».
Του Γ. Κουβελάκη
