20 Οκτωβρίου 2010

Πολιτική είναι η τέχνη του... λαϊκισμού

Του Π.Σώκου

Ο οικολόγος υποψήφιος για τις δημοτικές εκλογές πρόβαρε τον λόγο του, που περιείχε πολλές αλήθειες, κάποιες σοβαρές προτάσεις αλλά δεν είχε υποσχέσεις. «Με αυτά που λες δεν θα βρεις ούτε τη δική σου ψήφο», του λέει η επικοινωνιακή του σύμβουλος... «Μα, είπαμε ότι ο κόσμος έχει βαρεθεί τα μεγάλα λόγια... θέλει να του μιλάμε με τη γλώσσα της αλήθειας» της αντέτεινε εκείνος, για να λάβει την αποστομωτική απάντηση: «Τα μεγάλα λόγια αρέσουν πάντα στον κόσμο...».
Ο διάλογος είναι από γνωστό σίριαλ της τηλεόρασης αλλά περιέχει μια μεγάλη αλήθεια. «Δώσε υποσχέσεις στο λαό και πάρε όχι την ψήφο του αλλά και την ψυχή του...». Η συνταγή είναι δοκιμασμένη από τότε που ανακαλύφθηκε η πολιτική και ποτέ δεν λανθάνει. Ενα «φλας μπακ» να κάνει ο οποιοσδήποτε από μας θα το διαπιστώσει. Τα μεγάλα λόγια των πολιτικών που πάντα αρέσουν στον κόσμο είναι συνώνυμα του λαϊκισμού. Οι πολιτικοί λαϊκίζουν και οι πολίτες ανταποκρίνονται γιατί είναι επιρρεπείς στον λαϊκισμό. Συμβαίνει και το αντίστροφο. Επειδή ο λαϊκισμός αρέσει στον κόσμο, οι πολιτικοί λαϊκίζουν. Είναι μια σχέση ανατροφοδοτούμενη. Οι πολίτες θέλουν να ακούνε μεγάλα λόγια και μεγάλες υποσχέσεις είτε γιατί μέσα στην απελπισία τους από κάπου θέλουν να πιαστούν είτε γιατί ελπίζουν ότι κάτι καλύτερο από αυτό που έχουν θα τους δώσει ένας άλλος ηγέτης. Οι πολιτικοί επιδίδονται στο λαϊκισμό για να γίνουν αρεστοί και να υφαρπάξουν την ψήφο. Σ' αυτή τη σχέση μάλλον οι πολίτες έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη γιατί αυτοί με την ψήφο τους διαιωνίζουν τους λαϊκιστές πολιτικούς.
Ο Γ. Παπανδρέου υποσχόταν πέρυσι ότι λεφτά υπάρχουν, αν και ήξερε ότι το ταμείο είναι μείον. Κέρδισε τις εκλογές αλλά λεφτά δεν έδωσε γιατί δεν βρήκε. Πριν απ' αυτόν, ο Κ. Καραμανλής είχε υποσχεθεί λαγούς με πετραχήλια, κέρδισε τον κόσμο αλλά οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία και τώρα κρύβεται. Ο Αντ. Σαμαράς δοκιμάζει την τύχη του με την ίδια συνταγή, υποσχόμενος ότι θα μηδενίσει το έλλειμμα σε ένα χρόνο χωρίς να αναγκάσει το λαό σε θυσίες. Βάλλει κατά του Μνημονίου με φρασεολογία πιο ακραία και από του ΚΚΕ, ενώ είναι σίγουρο ότι το ίδιο θα έκανε κι αυτός. Εξάλλου είναι ξεκάθαρο ότι καταψήφισε το Μνημόνιο όχι γιατί δεν το θεωρεί αναγκαίο, αλλά γιατί από κάπου έπρεπε να αρχίσει την αντιπολίτευσή του στο ΠΑΣΟΚ. Είναι γνωστό ότι ταλαντεύθηκε πάρα πολύ μέχρι να πάρει την απόφαση καταψήφισης. Επιπλέον, ο λόγος του το τελευταίο διάστημα είναι ένας άκρατος λαϊκισμός, όμως ο κόσμος έχει αρχίσει να τον ακούει... Κι όσο η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα αποκτά παρελθόν, θα τον ακούνε όλο και περισσότεροι. Εξάλλου στην Ελλάδα ο κόσμος όχι μόνο είναι ευκολόπιστος αλλά ξεχνάει κι εύκολα!
Εκτός όμως από το λαϊκισμό των κομμάτων της εξουσίας, υπάρχει κι ο λαϊκισμός της Αριστεράς. Ζητάει καταψήφιση του Μνημονίου χωρίς να δείχνει έναν άλλο εναλλακτικό δρόμο. Ζητάει αποχώρηση από την ΟΝΕ χωρίς να λέει στους πολίτες ποιες θα είναι οι συνέπειες της αποχώρησης και για πόσα χρόνια. Ζητάει αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, χωρίς να εξηγεί σε ποιο τούνελ και για πόσα χρόνια θα μπει η οικονομία και οι πολίτες, ούτε τι σημαίνει στάση πληρωμών. Τα μεγάλα λόγια, λοιπόν, είναι ίδιον του πολιτικού συστήματος στο σύνολό του. Είτε παρουσιάζονται ως ιδεολογία και όραμα είτε ως δεσμεύσεις, δεν γίνονται πράξη. Η λύση δεν μπορεί παρά να είναι μόνο μία: Πριν επιλέξουμε πού θα δώσουμε την ψήφο μας, να κλείσουμε τα αυτιά μας στα μεγάλα λόγια των Μαυρογιαλούρων και να γίνουμε απαιτητικοί ως ενεργοί πολίτες.